Tự do

Tự do là gì...?

Nằm yên trên chiếc ghế sofa cả ngày nay, tôi nhìn lên bầu trời và luôn tự hỏi về điều đó...

Tôi thầm nghĩ hạnh phúc trong cuộc sống không có gì quá khó để đạt được, hạnh phúc thật tế chỉ cần hai chất liệu cơ bản là bình yên và tự do.

Vậy tự do là: bạn được làm bất cứ điều gì bạn muốn, được đi bất cứ đâu bạn thích, được quen bất cứ người nào bạn thích, được sống trong bất cứ xã hội nào bạn muốn... Nhưng theo tôi những điều trên chỉ là những cách nghĩ đơn giản vì vốn dĩ chúng ta không thể sống một mình, chúng ta đang sống trong một cộng đồng, chịu chi phối bởi nhiều yếu tố như: cha mẹ, con cái, anh chị em, sếp, kinh tế, xã hội, chính trị của mỗi quốc gia... và tự do phải bao gồm ở cả khía cạnh vật chất lẫn tinh thần nên thật tế là chúng ta chỉ có thể đạt được tự do ở mức độ tương đối.

Làm sao để có tự do ?? đây quả là một câu hỏi lớn và mọi người đều đang loay hoay tìm kiếm giải pháp. Có người chọn đạt đến tự do thông qua độc lập tài chính, nhưng điều này cũng không phải dễ đạt được và bạn cũng phải mất một khoảng thời gian mất tự do để đạt đến. Có người lại chọn lối sống tu hành để tìm kiếm tự do nhưng thật tế khi bước vào con đường xuất gia thì bạn vẫn phải có những giới luật mà người tu phải thực hành hằng ngày. Có người chọn lối sống độc thân không vướng bận gia đình, con cái để tìm kiếm tự do cho riêng mình nhưng họ vẫn phải chịu một áp lực kinh tế nhất định, áp lực do công việc, áp lực do sếp, áp lực từ các vấn đề về sức khỏe cũng có thể làm bạn bị giới hạn và bạn không có đủ thời gian, sức lực để làm điều mình thích. Nếu bạn nhìn sâu sắc hơn một chút thì chúng ta ngoài bị mất tự do mang tính vật lý, môi trường chúng ta còn bị mất tự do trong chính suy nghĩ và tư duy của chúng ta nữa, đó mới là thứ quan trọng nhất, tiềm tàng trói buộc cuộc đời các bạn.

Trong quyển sách “Tự do đầu tiên và cuối cùng” của nhà triết học Krishnamurti đã chỉ ra rằng thông qua sự lặp đi lặp lại, tâm trí có thể trở nên tĩnh lặng. Nhưng nếu mắc kẹt lại ở đây, việc lặp lại này sẽ trở thành hình thức thay thế cho việc tìm kiếm Sự Thật. Hoặc, bằng việc tập trung tư tưởng tuyệt đối vào một thứ gì, bạn sẽ xây dựng một bức tường ngăn cách - nơi chỉ bồi dưỡng, vun đắp cho sự kháng cự và sự tập trung riêng vào một ý niệm ta lựa chọn.” Và thế là bạn bị mắc kẹt, bị trói buộc vào các định kiến, tư duy truyền từ đời này qua đời khác nên bạn bị mất tự do trong chính mình.

Nói vậy nghĩa là chúng ta khó có thể có tự do chăng ? Thật tế là mỗi câu hỏi trong cuộc sống đều có lời đáp bạn ạ. Các nhà hiền triết cũng đã có những suy tư về tự do và mỗi vị thầy đều đưa ra các đáp án khác nhau, vấn đề chỉ nằm ở chỗ bạn muốn tự do tới mức nào, bạn có thực hành để đạt tự do hay không, và bạn có chuyên cần rèn luyện điều bạn muốn thường xuyên hay không.

"Nếu trí thông minh của các vị phải được giải phóng khỏi bộ nhớ, điều đó có nghĩa là các vị tự do khỏi chính mình. Đó là tất cả." ( Sadhguru )

“Bạn phải hỏi bản thân mình muốn sống như thế nào. Ai rồi cũng sẽ chết đi, đây là sự thật mà chúng ta phải đối mặt một mình. Không ai có thể giúp được ta, kể cả Đức Phật. Vì thế hãy suy nghĩ thật kỹ, điều gì ngăn trở bạn được sống như cách mình mong muốn?" ( Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 – Tenzin Gyatso )

"Thiền sư Lâm Tế, một vị thiền sư nổi tiếng sống vào thế kỷ thứ chín, nói rằng nhiệm mầu không phải là đi trên mặt nước, mà là đi trên mặt đất. Ai cũng bước đi trên mặt đất, nhưng có những người bước đi như kẻ nô lệ, chẳng có chút tự do nào. Họ bị cuốn hút vào tương lai hay quá khứ, và họ không thể sống bây giờ và ở đây, nơi mà cuộc sống đang sẵn sàng cho họ. Nếu ta bị vướng mắc vào những lo âu, tuyệt vọng, những dự án, những nuối tiếc quá khứ và lo sợ tương lai, trong cuộc sống hằng ngày, thì ta không còn là người tự do." ( Thiền sư Thích Nhất Hạnh )

"Không ai có thể trao cho ta tự do, đó là một công việc ta cần phải nuôi dưỡng nó hằng ngày!" ( Thiền sư Thích Nhất Hạnh )

Tôi cũng như các bạn cũng đang trên con đường tìm kiếm tự do, có người đã nói với tôi rằng khi hiểu biết của bạn càng rộng thì bạn càng có tự do.